Bí quyết ‘ăn uống phòng bệnh’ trong mùa đông

    Mùa đông, cơ thể người chịu ảnh hưởng khí hậu lạnh nên hormon tuyến giáp trạng, hormon tuyến thượng thận trong hệ nội tiết đều gia tăng. Ngoài ra, các chất dinh dưỡng giàu nhiệt lượng (calori) như chất đạm, chất mỡ và hợp chất hydrocarbon tăng tốc độ phân giải để thêm sức chống rét cho cơ thể, do đó năng lượng cơ thể thất thoát quá nhiều. Vì thế về mặt dinh dưỡng, chúng ta cần lấy “bổ sung năng lượng” làm chủ: cần tiếp thụ thỏa đáng các thức ăn giàu chất đạm, chất mỡ, chất hydrocarbon..

    Mùa đông vì các chủng loại và số lượng rau xanh đều hiếm, cơ thể dễ bị giảm lượng rau xanh ăn vào, cho nên qua mùa đông cơ thể người dễ có hiện tượng thiếu hụt vitamin, sinh các chứng bệnh: loét khoang miệng, nướu răng chảy máu sưng đau, đại tiện bí kết… Các chứng đó đều do bị thiếu hụt vitamin A, B và C mà dẫn tới bệnh. Cho nên khi rau xanh bị thiếu hụt, có thể ăn thêm các món khác như khoai lang, khoai tây, cải trắng, cải dầu… Những thức ăn này đều giàu vitamin.

    Người già trong mùa đông do bị ảnh hưởng về tiêu hóa hấp thu kém và rối loạn chuyển hóa trong cơ thể cho nên dễ bị thiếu hụt các nguyên tố như kali, sắt, natri… cho nên cần bổ sung các chất nói trên bằng cách ăn thêm gan heo, tôm riu, hạt mè, chuối tiêu…

    Một số người về mùa đông dễ cảm nhiễm phong hàn sinh ho, phát sốt, đau đầu… Để dự phòng loại bệnh này, ngoài việc nâng cao sức đề kháng của cơ thể, điều hòa sinh hoạt, bình thường có thể ăn thêm củ cải trong bữa ăn hàng ngày, vì củ cải có công hiệu tiêu trừ chứng tích trệ, hóa giải đờm, giải các độc tố.

    Một số thực phẩm tốt cho sức khỏe và giúp tránh lây các mầm gây bệnh vào mùa đông

    Họ cam chanh

    Cam, chanh, bưởi, quýt chứa nhiều dưỡng chất bảo vệ, tiêu biểu như vitamin C và bioflavonoid, giúp chống cảm cúm, cảm lạnh hiệu quả.

    Ngoài ra, vitamin C giống như một “chất keo” đặc biệt, liên kết và duy trì sự khỏe mạnh của các tế bào, giúp chống chọi với các virus và vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể.

    Còn bioflavonoid là nhóm hóa thảo giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ tế bào không bị thương tổn. Một lợi ích khác của các loại trái này là chứa rất ít calo, giúp bạn tránh được tình trạng lên cân “vượt chỉ tiêu”.

    Nho đen

    Có khoảng 2.000 mg vitamin C trong 100 g nho đen, nhận đủ vitamin C là điều vô cùng quan trọng, bởi vì nó ngăn chặn sự lây nhiễm cảm cúm và giúp duy trì hệ thống miễn dịch khỏe mạnh.

    Họ bầu bí

    Bí ngọt, bí đỏ, bí ngô, bí bao tử là nguồn thực phẩm giàu beta-caroten, đây là một trong số các chất chống oxy hóa mạnh nhất mùa đông. Beta-caroten chính là một dạng tiền vitamin A. Chúng luôn là vũ khí lợi hại để chống bệnh tật.

    Cải xoong và cải đắng

    Ngoài khả năng chống ung thư tốt, chúng còn có khả năng chống virus rất hiệu quả. Cải đặc biệt có khả năng làm dịu sự sung huyết phổi, sổ mũi và ho.

    Cả hai loại cải trên cũng rất giàu vitamin C, chất xơ và folat, thành phần tăng cường chất chống sinh ung thư glucosinolat.

    Thực phẩm màu đỏ

    Các loại thực phẩm như: cà rốt, cà chua, đu đủ, ớt… sẽ cho bạn nhiều lợi ích về sức khỏe vì chúng có chứa nhiều chất vitamin A, caroten – các chất tăng sức đề kháng cảm cúm cho cơ thể.

    Hạt điều

    Là thực phẩm có chứa nhiều khoáng chất như: kẽm, selenium và sắt – chất tăng cường hệ miễn dịch. Hạt điều cũng chứa nhiều protein, rất nhiều chất béo nhưng hầu hết là chất béo không bão hòa – chất có lợi cho sức khỏe.

    Tỏi

    Không chỉ đơn thuần là một gia vị của các bà nội trợ mà nó còn có tác dụng kháng khuẩn và virus, nhất là chống nhiễm trùng phổi. Và tỏi đạt được hiệu quả nhất là lúc ăn sống, có tác dụng ngừa ung thư.

    Tuy nhiên, hiệu quả phòng ngừa từ tỏi chỉ đạt được tối đa nếu bạn ăn sống và ăn với một lượng lớn: 0,5 kg/tuần hay 1/3 muỗng bột tỏi/ngày.

    Gừng

    Là loại củ có chứa rất nhiều chất chống virus, bao gồm cả những chất mà có khả năng chống lại virus một cách trực tiếp, trong đó có chất gingerol có thể chống lại ho. Để làm trà gừng, bạn cần đun sôi nước, sau đó rót vào gừng tươi đã được đập nát, để khoảng 2 – 3 phút thì bỏ ra uống.

    Nấm

    Nhiều nghiên cứu cho thấy nấm hỗ trợ rất hiệu quả cho hệ miễn dịch. Hơn nữa, trong nấm chứa 90% là nước, giúp bạn không bị mất nước, tránh được hiện tượng da khô và giảm cân (do no lâu). Cuối cùng, nấm chứa rất ít calori nên bạn có thể ăn thoải mái.

    Mật ong

    Theo các nhà khoa học, mỗi ngày ăn khoảng 30 – 60 g mật ong sẽ giúp chống lại được bệnh tăng lên 3 – 4 lần và giúp cho người cảm cúm dễ phục hồi nhờ lượng glucose và fructose tự nhiên.

    Trà

    Nhìn chung trà có nhiều lợi ích sức khỏe, từ ngừa ung thư đến hạn chế tăng cân và gần đây là nâng cao khả năng miễn dịch.

    Nhiều chuyên gia phát hiện rằng: Hàng ngày, nếu uống từ 5 – 6 ly trà đen sẽ có hệ miễn dịch khỏe mạnh, chống lại được các viêm nhiễm. Một nghiên cứu khác cho biết dạng trà hoa cúc La Mã có tính kháng khuẩn rất mạnh, đó là lý do vì sao người ta thường uống trà này khi cảm lạnh.

    Thực phẩm chứa vi sinh

    Ngày nay thực phẩm probiotic không còn xa lạ với nhiều người vì nó rất tốt cho sức khỏe, chẳng hạn như sữa chua (yoghurt) và tempeh (loại bánh làm từ đậu tương lên men trộn nước). Thực phẩm chứa vi sinh luôn kích thích các vi khuẩn “có lợi” cư trú trong đường ruột tấn công lại các mầm bệnh.

    Rất giàu kẽm và acid béo omega-3. Kẽm có tác dụng kích thích sản sinh ra bạch cầu giúp chống khuẩn hiệu quả hơn. Còn acid béo omega-3 sẽ làm cho da bớt khô và nứt nẻ. Vào mùa đông, chứng trầm cảm cũng gia tăng và nhiều nghiên cứu cho thấy acid béo omega-3 sẽ giúp ngăn ngừa và giảm cảm giác trì trệ, mệt mỏi. Các loại cá giàu acid béo bổ dưỡng này là cá thu, cá ngừ.

    Xúp/cháo thịt gà

    Ăn các thực phẩm dạng lỏng, đặc biệt là xúp khi bị ốm vào mùa đông sẽ giúp cơ thể tránh được tình trạng khử nước.

    Xúp đang bốc hơi nghi ngút còn giúp thông mũi và tăng tiết mồ hôi, giúp nhanh lành bệnh. Khi nấu xúp gà, nên cho thêm ít tỏi, gia vị có vai trò như một kháng sinh chống virus. Thịt gà cũng rất giàu selenium và vitamin E, hai vi chất giúp tăng cường hệ miễn dịch.

    BS. HUỲNH LIÊN ĐOÀN
    (Hội y học TP.HCM)

    Recommended For You