Sương mù xuất hiện khi có sự chênh lệch về độ ẩm và nhiệt độ của không khí. Vào mùa đông, nhiệt độ không khí thấp, độ ẩm không khí cao, gió yếu (thậm chí không có gió) là 3 yếu tố quan trọng để hình thành sương mù.
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, sương mù là hiện tượng hơi nước ngưng tụ thành các hạt nhỏ li ti trong lớp không khí sát bề mặt Trái đất, làm giảm tầm nhìn ngang xuống dưới 1 km.
Thông thường, sương mù màu trắng, nhưng ở một số khu vực có thể có màu vàng đục hay xám.
Sương mù có khả năng lưu lại khói, bụi, các chất độc hại trong không khí. Do đó, khi người dân hít phải nó, cơ thể dễ mắc các bệnh về hô hấp, xương, khớp.
Theo các chuyên gia khí tượng, sương mù thường xuất hiện vào buổi sáng sớm khi mặt trời chưa lên, hay vào buổi chiều muộn của mùa đông.
Dựa vào các phương thức giảm nhiệt để tạo nên sự ngưng tụ trong khí quyển, có thể chia sương mù làm 4 loại:
Sương mù bình lưu, hình thành bởi một lớp không khí nóng di chuyển bên trên bề mặt của khối không khí lạnh, khiến cho lớp không khí nóng đó dần lạnh đi và ngưng tụ lại tạo hiện tượng sương mù.
Sương mù bức xạ, xuất hiện ở sát mặt đất và tan nhanh khi mặt trời vừa ló dạng. Nó được hình thành sau những đêm yên tĩnh, mây trời quang đãng. Mặt đất sẽ dịu nguội đi do quá trình bức xạ nhiệt. Khi đó, lớp không khí gần mặt đất sẽ trở nên lạnh hơn. Hơi nước lúc này ngưng tụ lại thành những hạt nhỏ tạo nên sương mù lơ lửng sát mặt đất.
Sương mù bốc hơi, được hình thành tại các biển, hồ nước, sông, suối… khi khối không khí lạnh di chuyển phía trên mặt nước ấm áp, nóng hơn so với luồng không khí này. Lượng nước đó gặp nhiệt độ cao thì sẽ bốc hơi nhanh hơn và ngưng tụ tạo thành làn sương mù trên các mặt hồ.
Sương mù front, hình thành trong quá trình khi front nóng đi qua tạo ra mưa, sự bay hơi của các giọt nước mưa vào không khí sẽ tạo nên sự bão hòa, đồng thời áp suất giảm mạnh. Không khí lúc này sẽ giãn nở và trở nên lạnh. Hơi nước ở sát mặt đất sẽ ngưng tụ tạo thành sương mù.
Các biện pháp bảo vệ sức khỏe trước sương mù dày đặc
Sương mù dày đặc sẽ hạn chế đáng kể tầm nhìn, tầm nhìn xa ở nơi có sương mù dày đặc có khi chưa tới 50 mét, gây nguy hiểm cho các phương tiện giao thông trên biển, trên sông trên đường cao tốc hoặc khu vực sân bay.
Theo khuyến cáo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, trong những ngày sương mù dày đặc, người dân nên có những biện pháp phòng ngừa kịp thời như:
Tránh ra đường quá sớm vào buổi sáng
Sử dụng khẩu trang y tế để ngăn chặn khí độc trong sương
Cần đến cơ sở y tế khi có dấu hiệu của bệnh hô hấp để tránh trở nặng và nguy hiểm
Giữ ấm cơ thể để đảm bảo nguồn nhiệt; vệ sinh cá nhân thường xuyên
Không phơi quần áo ngoài trời để qua đêm; ủi quần áo để tiêu diệt nấm mốc bám vào.
