Mỗi ngày, cơ thể con người cần cung cấp khoảng 60 chất dinh dưỡng. Chúng được lấy từ thức ăn trong bữa ăn hàng ngày. Mỗi thực phẩm đều cung cấp một hay nhiều loại chất dinh dưỡng hoặc các chất chức năng, tuy nhiên, dù có hoàn thiện tới đâu thì thực phẩm đó cũng không thể chứa đủ các chất dinh dưỡng.
Cần lưu ý là mỗi bữa ăn muốn cung cấp đủ năng lượng, các acid amin, vitamin và các chất khoáng thì nên ăn đủ cả 4 nhóm thức ăn mỗi bữa.
Các nhóm đó như sau:
- Nhóm chất bột là nguồn cung cấp năng lượng chính cho bữa ăn (được lấy chủ yếu từ ngũ cốc) chiếm 65 – 70% khẩu phần;
- Nhóm chất đạm cung cấp các nguyên liệu để xây dựng cơ thể và có vai trò quan trọng trong chuyển hóa chiếm 12 – 14%;
- Nhóm dầu, mỡ hay bơ giúp cơ thể hòa tan được một số vitamin như A, D, E, K chiếm 18 – 20%;
- Nhóm cung cấp vitamin và muối khoáng (từ rau, củ và trái chín).
Có ăn đủ 4 nhóm thực phẩm mới có thể giúp cơ thể vừa đưa được các chất dinh dưỡng vào, vừa hấp thu, sử dụng và đào thải tốt nhất các chất không cần thiết ra khỏi cơ thể.
Có rất nhiều món ăn kết hợp với các loại thực phẩm truyền thống mà vẫn mang tính khoa học. Ví dụ như: món xôi lúa bao gồm gạo nếp, bắp, đậu xanh, hành phi và đôi khi có rắc đậu phộng, mè. Trong đó, gạo và bắp là hai ngũ cốc cung cấp nhiều tinh bột (là nguồn cung cấp năng lượng cơ bản của người Việt Nam trong bữa ăn), chúng còn là nguồn cung cấp đạm thực vật đáng kể.
[Bài liên quan: Năng lượng trong tập luyện thể thao: Cần đúng và đủ]
[Bài liên quan: Ăn gì để tăng kích thước vòng 3?]
Tuy nhiên, trong gạo còn thiếu nhiều lysin là một loại acid amin cần thiết cho sự tăng trưởng; bắp còn thiếu tryptophan cũng là một acid amin cần thiết cho cơ thể thì trong đậu xanh lại giàu lysin và tryptophan, mè cũng có nhiều tryptophan để bổ sung sự thiếu hụt của bắp và gạo, làm tăng giá trị dinh dưỡng của món ăn. Mỡ là hòa tan và giúp tiêu hóa caroten (là tiền vitamin A), đồng thời có mùi thơm của hành phi kích thích tiêu hóa, tăng tiết dịch vị.
[Bài liên quan: Thói quen ăn uống có lợi cho sức khỏe]
Món nem rán (chả giò) tính ra cũng có đến 15 loại thực phẩm từ nhân nem đến mỡ rán, nước chấm.
Nhiều món ăn hỗn hợp khác cũng đem đến cho ta cảm giác ngon miệng lại giàu chất dinh dưỡng như món canh cua nấu với rau nhút, khoai sọ, vừa cung cấp tinh bột (từ khoai sọ), lại vừa cung cấp chất đạm động vật (từ cua) và vitamin với muối khoáng (từ rau).
