Ở quê tôi, khi những cơn mưa bắt đầu, những con cá lóc (cá tràu) tìm chỗ trũng trong đồng sâu để vùng vẫy. Đó cũng chính là lúc người ta dùng lờ, đó, cắm câu bắt về nấu canh khế.
Tôi nhớ ngày bé, khi những cơn mưa đầu hè bắt đầu trút xuống, mấy đứa nhỏ trong xóm thường rủ nhau ra cái mương nước hoặc đám ruộng gần nhà. Hôm nào nước nhiều thì thả câu, hôm nào nước hơi cạn thì thay nhau mà tát. Nước vơi đi là tha hồ mà bắt cá, hôm nào hên là có cả mấy con cá rô, cá lóc to bằng cổ tay. Như vậy là đủ để có một bữa cơm ngon lành cho cả ngày hôm đó.
Hồ hởi xách con cá lóc về đưa cho mẹ nấu bữa trưa, đứa nào cũng vênh mặt tự hào về “thành quả” mà mình bắt được, rồi kèo nài mẹ nấu cho nồi canh cá lóc với khế mà chỉ mới nghĩ đến thì nước miếng đứa nào cũng tứa đầy trong miệng.
Cá lóc nấu canh gì cũng ngon, nhưng người miền Trung vẫn ưa dùng nó để nấu với khế. Vị chua của khế mang hương vị thanh tao khác hẳn vị chua của me, chanh, giấm… nên người ta chọn khế để giảm đi độ tanh của cá lóc, nhưng vẫn không mất đi vị thơm ngọt của cá.
Món canh cá lóc nấu khế cũng chẳng cầu kỳ gì. Cá lóc đánh vẩy, rửa sạch, cắt khúc để ráo nước. Sau đó ướp cá với một chút hành khô băm nhỏ, nước mắm, hạt tiêu. Để khoảng nửa tiếng cho ngấm gia vị. Mấy quả khế chua vặt ở cây khế góc vườn được rửa sạch, xắt lát mỏng. Thêm quả cà chua cắt lát. Hành lá, ngò tàu rửa sạch xắt nhỏ.
Phi dầu hành, cho cá vào để nhỏ lửa cho cá săn lại. Tiếp đó thêm chén nước khế vắt, khế, cà chua, ớt vào đun liu riu cho cá thấm vị chua của khế. Đổ thêm nước sao cho vừa ngập. Nấu đến khi nước sôi, mẹ hớt sạch bọt cá để cho nước trong. Nêm gia vị mắm, muối, ớt, bột ngọt cho vừa miệng, rồi để sôi một lúc. Cuối cùng cho hành lá, ngò tàu đã xắt nhỏ vào, sau đó tắt bếp. Thế là món canh cá lóc nấu khế đã được hoàn thành với mùi thơm vô cùng hấp dẫn.
Để món canh cá lóc nấu khế thêm hấp dẫn, mẹ dọn cùng bắp chuối xắt mỏng, rau muống và giá. Mùi hành, mùi cá thơm mà không tanh hòa với vị chua thơm của khế ăn sẽ vô cùng mát trong cái nắng gắt của mùa hè.
Tô canh với những cánh khế như các ngôi sao xanh, mới nhìn thôi đã thấy thèm. Mùi hành, mùi cá lẫn với mùi chua chua của khế thơm dậy. Vớt cá vào đĩa nước mắm giằm ớt cay nồng. Gắp miếng khế đưa vào miệng, vị chua của khế như làm sạch bong đầu lưỡi. Giẽ miếng cá, chấm chút nước mắm, thịt cá ngọt lừ bởi hương vị của khế.
Bài, ảnh: LI LAM
- Hình bìa: Canh cá lóc nấu khế.
Nguồn: Báo Quảng Ngãi điện tử