Đau do sỏi thận có lẽ là cơn đau khó chịu nhất làm nhiều bệnh nhân phải “la làng”. Trong khi nguyên nhân gây sỏi thận chưa được tìm hiểu thấu đáo thì chế độ dinh dưỡng sẽ có thể ngăn ngừa sự hình thành những cục sỏi.
Trong thời đại công nghiệp hiện nay, có rất nhiều loại thực phẩm làm “ngòi nổ” cho sự hình thành sỏi thận. Các loại nước giải khát có chứa phosphoric acid sẽ làm tăng khả năng hình thành sỏi thận. Những yếu tố khác bao gồm nguồn nước, thực phẩm qua xử lý (thức ăn đóng hộp, thịt xông khói…), các sản phẩm bơ sữa tiệt trùng, muối ăn, thức ăn nhiều đường…
Lối sống với chế độ dinh dưỡng thích hợp sẽ làm giảm sự hình thành sỏi thận, cụ thể là uống nhiều nước lọc (thay vì nước ngọt có gas), cần ăn nhiều các chất dinh dưỡng thực vật (phytonutrient) và rau cải. Cũng cần ăn nhiều các chất béo tốt và nguồn protein sạch. Chất béo tốt bao gồm dầu dừa, trái bơ, trái ô liu, dầu ô liu, cá béo…
Nguồn protein sạch bao gồm cá đánh bắt tự nhiên, thịt động vật nuôi bằng cỏ, gà thả lang (chứ không phải gà công nghiệp), trứng… Cũng nên đưa vào cơ thể những loại gia vị nhiều dược tính như nghệ, vỏ quế (cinnamon), gừng, tỏi…
“Đối thủ cạnh tranh” của các sỏi calcium là citrat, có rất nhiều trong các loại trái cây citrus (như chanh, cam, quýt, bưởi…). Uống cốt chanh pha với nước sẽ rất hiệu quả cho những bệnh nhân sỏi thận. Nếu citrat được kết hợp với potassium (kali) và magnesium sẽ là một bộ ba tuyệt vời vì làm nước tiểu giảm tính acid, nhờ đó làm giảm khả năng “tụ tập” của sỏi.
Một khẩu phần ăn ít oxalat, ít sodium (natri) rất quan trọng cho những bệnh nhân bị dính sỏi thận. Đồ ăn thức uống nhiều oxalat bao gồm bia, sô cô la, các loại hạt, rau bó xôi.
Sự chuyển hóa vitamin C cũng tạo nên oxalat và nhiều nghiên cứu cũng cho thấy có sự liên hệ giữa vitamin C và sự hình thành sỏi thận. Nhiều nghiên cứu đã đề nghị rằng cá nhân nào sử dụng viên bổ sung vitamin C cần phải bổ sung thêm vitamin B6 vì vitamin B6 có khả năng “vịn” oxalat.
Sỏi uric acid được hình thành do tiêu thụ thực phẩm có chứa nhiều protein và fructose. Uric acid là sản phẩm phụ của sự chuyển hóa protein, alcohol và fructose.
Một số đông bệnh nhân không đào thải được uric acid nên sẽ tạo ra những tinh thể uric acid gây bệnh gout (bệnh thống phong) cũng như hình thành những tinh thể acid uric ở thận gây sỏi thận. Vì vậy cần hạn chế rượu bia, những loại thực phẩm giàu purin như thịt đỏ, nội tạng động vật (tim, gan, thận, óc…) và những loại trái cây và rau cải có chứa đường fructose.
Cũng có thể tự pha chế một loại nước giải khát ngăn ngừa hoặc hạn chế sỏi thận theo cách thức vô cùng đơn giản như sau:
Nguyên liệu gồm có: 1 chén nước cốt chanh (khoảng 6 – 8 trái), 5 chén nước, 1 muỗng cà phê bột nghệ, 1 muỗng cà phê bột vỏ quế, 1 muỗng cà phê gừng xắt sợi (hoặc đâm nhuyễn), đun lửa nhỏ trên bếp, khuấy đều trong vòng 30 phút, lọc lấy nước. Dùng nước này chia ra uống trong ngày sẽ có tác dụng cải thiện tình trạng sỏi thận hoặc ngăn ngừa sỏi thận.
