Vào mùa mưa lũ, các loại chất thải bị cuốn theo như rác sinh hoạt, chất thải của động vật… làm cho nước bị nhiễm bẩn, tạo điều kiện cho vi sinh vật và ký sinh trùng gây bệnh ngoài da phát triển. Khi tiếp xúc nhiều với nguồn nước này, nhiều người dễ mắc một số bệnh ngoài da như nấm da, viêm da mủ, viêm nang lông, viêm kẽ, ghẻ, ấu trùng di chuyển.
Nấm da
Nguyên nhân gây nấm do tay hoặc chân tiếp xúc với nước thường xuyên. Bệnh đi liền với các triệu chứng là mảng bợn màu trắng đục xuất hiện ở các kẽ chân, hơi ẩm ướt hoặc là mảng đỏ da bong vảy, mụn nước gây ngứa ngáy. Tổn thương lan rộng tùy vào mức độ vi nấm nặng nhẹkhác nhau.
Điều trị nấm da cần sự kiên trì. Người bệnh nên giữ sạch chân, tay, mang giày thoáng, hạn chế tiếp xúc hay ngâm nước, sau khi đụng nước thì lau sạch, bôi thuốc trị nấm theo chỉ định của bác sĩ.
Bệnh do ấu trùng di chuyển
Bệnh do trứng của giun sán tồn tại trong đất cát nở thành ấu trùng và xâm nhập vào da người, di chuyển trên da với tốc độ vài centimet một ngày.
Chúng di chuyển ngay dưới lớp sừng tạo thành đường ngoằn ngoèo hơi nổi cao, rộng khoảng 2 – 3 mm. Số lượng tổn thương phụ thuộc vào số lượng ấu trùng xâm nhập. Vị trí hay gặp ở cẳng chân, mông, quanh hậu môn, tay.
Khi bị ấu trùng xâm nhập, bạn có thể có cảm giác ngứa râm ran, kích thích trong vòng 30 phút. Các ấu trùng có thể sau đó nằm im cả tuần hoặc cả tháng hoặc ngay lập tức bắt đầu hoạt động từ từ tạo ra hang rộng 2 – 3 mm, kéo dài 3 – 4 cm mỗi ngày từ vị trí xâm nhập. Nếu có nhiều ấu trùng cùng tham gia thì tổn thương biểu hiện ngoằn ngoèo quanh co đa dạng.
Trong hầu hết trường hợp, các tổn thương sẽ tự khỏi trong vòng 4 – 8 tuần. Tuy nhiên, nếu can thiệp điều trị sẽ rút ngắn quá trình của bệnh, giảm ngứa sau 24 – 48 giờ điều trị.
Ghẻ
Trong điều kiện vệ sinh kém, ghẻ cũng sinh sôi nảy nở và lây truyền rất nhanh từ người sang người. Bệnh do ký sinh trùng có tên gọi Sarcoptes scabies xâm nhập vào da, gây sẩn hồng ban mụn nước, rãnh ghẻ.
Vị trí hay gặp là kẽ các ngón tay, nếp lằn chỉ cổ tay, lưng quần, vùng bụng, mặt trong đùi, mông bẹn, sinh dục, nếp lằn vú, nách. Hiếm khi thấy ghẻ trên lưng, mặt. Ghẻ chủ yếu gây ngứa và khó chịu cho người bệnh hoặc mất thẩm mỹ nếu vết thương kéo dài không khỏi.
Điều trị bệnh ghẻ cần vệ sinh cá nhân và bôi thuốc trị ghẻ theo chỉ định của bác sĩ. Sau khi tiếp xúc với nước bẩn, cần tắm rửa ngay bằng nước sạch, lau khô người, đặc biệt những vùng dễ đọng nước như kẽ ngón chân, ngón tay. Giặt quần áo, drap, gối bằng cách luộc hoặc phơi nắng, ủi hai mặt để đảm bảo vệ sinh.
Một số bệnh khác
Viêm kẽ do vi khuẩn thường gặp ở người béo phì, xuất hiện ở hai bẹn, nách, cổ và nếp lằn vú ở phụ nữ. Nguyên nhân do ít vệ sinh, mồ hôi ứ đọng, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
Bệnh chốc do điều kiện vệ sinh kém, ăn uống thiếu chất dễ bị tổn thương da gây những mụn mủ, bóng mủ trên da, tập trung ở vùng hở, tay chân. Bệnh cần điều trị sớm, tránh những biến chứng nguy hiểm như viêm cầu thận.
Bệnh viêm da tiếp xúc do tiếp xúc với nguồn nước có nhiễm hóa chất gây đỏ da, mụn nước, rất ngứa. Bệnh không lây nhiễm.
Viêm nang lông do thiếu nước sạch tắm gội, vi khuẩn, vi nấm phát triển ở những nang lông như đầu, lông nách, lông sinh dục, râu, lông mày, tạo thành những sẩn đỏ, mụn mủnhỏ ở nang lông rất ngứa, gãi nhiều chảy nước, lâu ngày dẫn đến tình trạng chàm hóa rất khó chữa.
BS. TRẦN HẠNH VY
(Bệnh viện đại học y dược TP.HCM)
