Cuộc sống tình dục của nữ giới phụ thuộc rất nhiều vào trạng thái tâm lý và xúc cảm. Rất nhiều trường hợp đã cải thiện tốt tình trạng rối loạn tình dục (RLTD) sau khi được các chuyên gia về tình dục học giải đáp thắc mắc và tư vấn đầy đủ. ThS. BS. Ngô Thị Yên, Bệnh viện Từ Dũ TP.HCM hướng dẫn cách nhận biết và điều trị tình trạng này.
RLTD nữ là những trục trặc lặp đi lặp lại trong đáp ứng tình dục, ảnh hưởng đến tâm lý và quan hệ với bạn tình. RLTD nữ là một bệnh cảnh phức tạp, thường do nhiều nguyên nhân phối hợp và ảnh hưởng phụ nữ mọi lứa tuổi.
Điều trị RLTD nữ theo nguyên nhân. Tuy nhiên, việc xác định chính xác nguyên nhân thường khó khăn. Các điều trị được khuyến cáo là:
Phương pháp không dùng thuốc
– Tăng cường sự trao đổi và thông hiểu với bạn tình bằng cách lắng nghe và nói chuyện: việc trao đổi cởi mở và chân thành với bạn tình sẽ giúp bạn cảm thấy tự tin và thỏa mãn trong cuộc sống tình dục. Hãy nói với chồng/bạn tình về những điều mình thích và không thích trong cuộc sống tình dục. Đồng thời, có thái độ trân trọng và hợp tác với những điều thích và không thích của bạn tình.
– Có lối sống lành mạnh: tránh dùng quá nhiều rượu bia và các chất kích thích. Nên ngừng hút thuốc lá. Tăng cường luyện tập thể dục. Đừng quên dành thời gian cho việc giải trí và thư giãn. Luyện tập các cơ vùng chậu: phương pháp Kegel.
– Bơm chân không EROS: dùng cho người giảm phấn khích hay không đạt cực khoái, được Cơ quan thực phẩm và thuốc Hoa Kỳ (FDA) công nhận, dùng 3 – 4 lần/tuần.
– Tư vấn chuyên gia: với sự giúp đỡ của các chuyên gia, bạn có thể hiểu rõ ràng hơn về cơ thể mình, những bộ phận liên quan trong quá trình quan hệ tình dục, thái độ và hành vi đúng, các yếu tố thuộc về mối quan hệ với chồng/bạn tình ảnh hưởng lên sự hưng phấn tình dục. Tư vấn viên sẽ chỉ cho bạn làm thế nào cải thiện đáp ứng tình dục, cách thức gợi cảm hứng tình dục từ bạn tình, hoặc giới thiệu cho bạn những tài liệu nên đọc hay cách thực hành tình dục hiệu quả. Động viên tinh thần, đặc biệt những trường hợp sợ quan hệ tình dục do co thắt âm đạo quá mức, gặp ở những bệnh nhân thiếu kiến thức về sức khỏe tình dục, sức khỏe sinh sản, chưa chuẩn bị tâm lý trước quan hệ tình dục – hôn nhân.
Phương pháp dùng thuốc
– Tăng cường hoạt hóa nội tiết sinh dục trong cơ thể: tăng cường và khôi phục sự cân bằng nội tiết tố bình thường của cơ thể bằng các chất tiền hormon có trong các thành phần thiên nhiên được chiết xuất. Biện pháp này hiệu quả rõ rệt ở phụ nữ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh, người làm việc căng thẳng.
– Liệu pháp estrogen: thường phối hợp estrogen.
– Liệu pháp androgen: là nội tiết sinh dục nam như testosteron. Testosteron quan trọng đối với chức năng tình dục ở cả nam và nữ, mặc dù lượng nội tiết tố này ở nữ thấp hơn nhiều so với ở nam. Tác dụng của việc bổ sung testosteron đối với việc cải thiện chức năng tình dục vẫn còn nhiều bàn cãi. Testosteron có thể được dùng dưới dạng kem thoa ngoài da hay miếng dán da. Có thể phối hợp testosteron và estrogen trong một viên thuốc. Tác dụng phụ gồm mụn, rậm lông, phì đại âm vật, thay đổi trạng thái hay nhân cách. Vì ảnh hưởng về lâu dài của testosteron đối với nữ giới chưa được biết nhiều nên việc sử dụng thuốc cần có sự theo dõi của bác sĩ.
– Các thuốc khác: STEAR: Tibolone (Livial), tác dụng mạch máu (Sildenafil: Viagra; Tadalafil: Cialis), tác dụng thần kinh (Apomorphine: đối vận receptor dopamine). Buprobion (RLTD nữ do một số thuốc chống trầm cảm).
– Điều trị bệnh lý đi kèm: việc điều trị hiệu quả các RLTD thường đòi hỏi việc đánh giá tình trạng sức khỏe chung và điều trị các bệnh lý kèm theo có ảnh hưởng chức năng tình dục. Điều chỉnh liều hoặc phải thay đổi các loại thuốc đang dùng có tác dụng phụ ảnh hưởng đến chức năng tình dục. Điều trị rối loạn tuyến giáp hoặc các rối loạn nội tiết khác. Chọn lựa điều trị tốt nhất cho chứng trầm cảm. Tuân thủ các khuyến cáo về điều trị bệnh lý đau vùng chậu.
– Điều trị hỗ trợ: cải thiện tình trạng khô âm đạo (chất gel hay viên nang chứa các dịch nhờn dùng tại chỗ; thuốc viên uống hỗ trợ tăng tiết dịch nhờn âm đạo SPACAPS…). Hỗ trợ giải quyết những mâu thuẫn trong quan hệ xã hội, giải tỏa những âu lo, thắc mắc…
RLTD nữ thường phối hợp nhiều yếu tố và phụ thuộc vào hoàn cảnh, đặc điểm gia đình xã hội của từng người nên việc điều trị một trường hợp RLTD nữ cần được cụ thể hóa trên từng cá nhân và vận dụng hợp lý các phương pháp.
DIỄM PHI
