Đột ngột tôi thấy một bức ảnh hoàn toàn bình dị, mộc mạc và thấm đẫm tình cảm quê hương dịu dàng: Một bà cụ đang xếp những chiếc bánh thuẫn vào cái mẹt nhỏ. Khuôn mặt bà đầy những nếp nhăn, nhưng rạng rỡ một cách kỳ lạ. Có lẽ, bà đang chuẩn bị ít bánh để mang cho con cháu ở xa, hoặc là dọn trong mâm cúng ngày Tết.
Nhắc đến món bánh thuẫn, nếu là người miền Trung, thì chắc hẳn ai cũng đều quen thuộc với món bánh thơm ngon và đặc biệt chỉ có nhiều vào mỗi dịp Tết đến xuân về này.
Tôi nhớ hồi nhỏ, bà ngoại là người vẫn thường làm món bánh này cho tôi ăn. Cũng vì ở quê ngày đó nghèo lắm, nên con nít chẳng mấy khi được cho tiền mua bánh, mua kẹo. Có chăng là chỉ lúc nào rảnh rỗi, các bà, các mẹ lại đem bột mì, đường, với mấy quả trứng gà nhà ra để làm bánh thuẫn cho chúng tôi ăn.
Đặc biệt, cứ đến dịp Tết, năm nào trên mâm cỗ cũng không thể nào thiếu được món bánh thơm ngon, vàng ruộm ấy.
Đi nhà nào, cứ hễ thấy trong khay đựng bánh kẹo, mứt Tết có thêm một ít bánh thuẫn thì tụi trẻ con lại mừng rơn. Bởi đơn giản, đó là món “tủ” của không biết bao đứa.
Hơn thế nữa, món bánh thuẫn lại rất đặc biệt. Ăn hoài mà chẳng thấy ngán. Hoặc nếu “lỡ” ngán rồi thì bỏ vào túi, lát về nhà lại lôi ra ăn ngay.
Cái gì cũng vậy. Ăn thì dễ, nhưng làm thì rất khó. Để làm được những mẻ bánh thuẫn thơm ngon, đúng mùi vị, người làm phải tốn nhiều công sức, am hiểu và khéo léo.
Đầu tiên, trứng gà, bột, đường được đổ vào một cái thau to, đánh lên cho thật nhuyễn. Đánh càng nhiều, càng mạnh tay thì lúc đổ, bánh mới dậy. Sau bữa cơm tối, mẹ và ngoại tôi thay phiên nhau đổ bánh. Tôi và mấy đứa em vây quanh bếp lửa ngồi xem và chờ chực những cái bánh đầu tiên được ra lò.
Bà tôi bảo, lứa bánh đầu tiên là thử khuôn nên cho chúng tôi được nhấm nháp. Chao ôi! Mùi bánh thơm lựng bay khắp nhà. Lúc được ngồi cạnh những người thân yêu trong gia đình thưởng thức loại bánh này, tôi thấy cái Tết dường như đang đến thật gần. Cái tiết trời se lạnh của ngày giáp Tết đã bị hơi ấm của bếp lò trong nhà và hương bánh thuẫn đẩy lùi.
Bà tôi mất, mẹ tôi vẫn ngày ngày làm bánh thuẫn để đem đi chợ bán. Ở quê, bánh thuẫn còn là một loại quà vặt rất được ưa chuộng. Nhờ thế mà mẹ tôi bán được hàng, có thêm ít tiền để trang trải cuộc sống hằng ngày cũng như lo cho bốn đứa con ăn học.
Năm nào, cứ đến những ngày giáp Tết, tôi cũng phụ mẹ mang bánh ra chợ bán từ sáng sớm tinh mơ. Nhìn các cô, các bà, các mẹ… đi chợ tấp nập, kẻ bán người mua, trong lòng tôi thấy vui lạ thường.
Bánh của mẹ tôi làm rất ngon và đẹp, nên chẳng mấy chốc mà bán hết sạch. Hai mẹ con tôi cùng nhau dọn hàng về sớm để còn lo cơm nước.
Mẹ tôi còn làm bánh thuẫn để thờ cúng tổ tiên và biếu họ hàng vào mỗi dịp Tết. Đa số mọi người đều khen bánh của mẹ tôi làm thơm ngon và ngọt ngào.
Nhiều lần quan sát thấy bà, rồi mẹ làm bánh nên tôi cũng học hỏi được ít nhiều. Lúc mới học lớp năm, tôi đã có thể làm thuần thục tất cả các động tác từ đánh trứng, đổ bột,… cho đến tách bánh ra khỏi khuôn.
Được mẹ cho thực hành nhiều, tôi làm mỗi ngày một khéo. Bố tôi hay đùa rằng: “Con gái làng mình, ai mà đổ được bánh thuẫn là có thể đi chồng được rồi đấy!”
Bây giờ khi đã lớn, đi học xa nhà, tôi mới thấm thía được hết nỗi nhớ gia đình, nhớ quê hương. Bất chợt trên facebook có tin nhắn: “Chị ơi, Tết này chị về nhé. Món bánh thuẫn đang chờ…” Tôi xúc động nghẹn ngào, rồi tự dưng có một giọt nước nóng hổi rỉ ra từ khóe mắt…
