Gần đây, trên địa bàn huyện Hớn Quản, huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước xuất hiện rất nhiều bọ cánh cứng tấn công vườn cây. Loài côn trùng này chủ yếu ăn hết phần lá của cây xoài, mít, đặc biệt là cây điều.
Một số người dân cho biết, bọ cánh cứng (người dân địa phương gọi là bọ xòe) xuất hiện cách đây khoảng ba năm. Tuy nhiên, hai năm trước không đáng kể. Năm nay xuất hiện khá dày đặc. Theo lý giải của người dân thì bọ cánh cứng là do sùng đất phát triển thành. Năm nay, mưa đến sớm nên chúng xuất hiện khi cây điều đang bước vào chính vụ, cây xoài đang giai đoạn đầu mùa.
Khoảng 6 giờ tối, bọ cánh cứng bắt đầu hoạt động. Hàng ngàn con bay rợp trời, tạo ra tiếng động như dông lốc đang kéo về. Chỉ sau ít ngày, vườn cây rộng cả hecta bị bọ ăn hết bộ lá, để lại trái cây trơ trọi, nhất là xoài, điều và mít.
Ghi nhận tại xã Đồng Nơ thuộc huyện Hớn Quản, nhiều vườn cây điều bị bọ cánh cứng ăn hết bộ lá. Nhiều vườn điều ra trái muộn, chủ vườn đã mua thuốc về phun ngừa sâu bọ nhưng không ngăn được sự tấn công của bọ cánh cứng. Hậu quả là cây bị ăn hết lá, nhiều trái non bị rụng hoặc sáp lại trên cây. Do bọ tấn công vào giai đoạn điều đang ra trái nên năng suất cũng giảm đến 9 phần.
Dọc theo quốc lộ 14 đoạn qua huyện Chơn Thành và các tuyến đường liên xã của huyện Hớn Quản có nhiều vườn xoài bị bọ cánh cứng ăn hết bộ lá để lại trái nằm trơ trọi. Trái xoài bị háp nắng hoặc rụng non đầy gốc cây nên người dân có nguy cơ mất trắng. Bọ cánh cứng rất ưa ánh sáng nên người dân lợi dụng điểm này để tiêu diệt. Ban đêm, các chủ vườn cây thắp nhiều bóng điện, bên dưới bỏ thêm chậu nước. Thấy ánh sáng, bọ cánh cứng lao vào đèn rồi rớt xuống nước và bị tiêu diệt.
Không chỉ hại cây trồng, bọ cánh cứng còn làm đảo lộn cuộc sống thường ngày của người dân. Khi bọ cánh cứng hoạt động cũng là thời điểm người dân bắt đầu buổi sinh hoạt tối tại nhà. Cả gia đình đang ăn cơm thì bị bọ cánh cứng lao vào mâm cơm hoặc bâu vào người. Để hạn chế bọ vào, người dân phải đóng kín cửa và bật điện ngoài sân rồi “cố thủ” trong nhà.
Trước tình hình loài bọ cánh cứng bùng phát phá hoại cây trồng tại tỉnh Bình Phước, Trung tâm bảo vệ thực vật phía Nam (Cục bảo vệ thực vật) vừa có văn bản gửi Trung tâm dịch vụ nông nghiệp tỉnh Bình Phước về việc phòng trừ bọ cánh cứng gây hại này.
Theo Trung tâm bảo vệ thực vật phía Nam, qua tiến hành khảo sát tình hình bọ cánh cứng gây hại trên cây trồng tại huyện Hớn Quản (Bình Phước) cho thấy, đối tượng gây hại là loại côn trùng thuộc bộ cánh cứng. Loài này đã xuất hiện nhiều năm trước đây nhưng gây hại không đáng kể.
Loài côn trùng này chưa xác định được tên khoa học nên Trung tâm bảo vệ thực vật phía Nam đã thu mẫu về Trung tâm giám định và kiểm định thực vật (Cục bảo vệ thực vật) để định danh. Tuy nhiên, để hạn chế việc lây lan và gây hại của loài bọ cánh cứng này trong những năm tiếp theo, trước mắt Trung tâm bảo vệ thực vật phía Nam đề nghị Trung tâm dịch vụ nông nghiệp tỉnh Bình Phước cần nhanh chóng triển khai thực hiện một số nội dung:
Tiếp tục điều tra phát hiện, tổng hợp số liệu về diện tích nhiễm, chủng loại cây bị hại, phân bố và báo cáo định kỳ về Trung tâm bảo vệ thực vật phía Nam. Bên cạnh đó, tìm hiểu quy luật phát triển, tập quán sinh sống, các pha phát dục, xác định nguồn sâu non, nhộng… của loài bọ cánh cứng này, để làm cơ sở nghiên cứu biện pháp quản lý hiệu quả nhất.
Ngoài ra, tiến hành khảo nghiệm nhanh hiệu lực phòng trị của một số loại thuốc bảo vệ thực vật trong danh mục đối với côn trùng có kiểu miệng nhai. Thử nghiệm một số bã mồi như bã chua ngọt, chất dẫn dụ…
Cũng theo Trung tâm bảo vệ thực vật phía Nam, hiện nay trong danh mục chưa có thuốc đăng ký phòng trị loài bọ cánh cứng này nên ưu tiên khuyến cáo nông dân, áp dụng biện pháp thủ công như đào hố, sử dụng thùng phuy hoặc khoanh nylon để chứa nước có pha thêm xà phòng, treo đèn vào buổi tối để dẫn dụ và tiêu diệt bọ cánh cứng.
