Cơm nguội được phơi khô, rang lên vừa giòn xốp, thơm ngon. Đây không chỉ là món ăn chứa đựng cả một bầu trời tuổi thơ, mà còn như nhắc nhớ về lối sống cần kiệm của ông bà ngày xưa.
Tôi nghe bà kể lại, thời đó chén cơm nguội ăn buổi sáng vẫn là mơ ước của nhiều người dân lao động, cái thời mà gạo mua theo tem phiếu từ cửa hàng lương thực chỉ đủ ăn một ngày hai bữa cơm là quý lắm. Hồi đó, ông tôi làm nghề chạy xe lam.
Chiếc xe lam lúc bấy giờ trở thành “con trâu kéo cày” nuôi cả gia đình mười người. Vì để có tiền cho các con đi học, sắm sửa quần áo, ông tôi cùng với chiếc xe lam len lỏi khắp các ngã đường để chở hàng hoá. Phần cơm bà dành cho ông, thường ông không đủ sức đụng tới, vì đã quá mệt sau một ngày dài lao động vất vã.
Vì cơm hâm lại nhiều lần ăn không ngon, nên bà thường trải cơm ra một cái mâm lớn để phơi khô. Mỗi ngày bà tích góp một ít cất trong một cái hũ lớn đặt ở bếp. Hôm nào nhà hết gạo, ông đi làm chưa về, bà lại làm món cơm khô chiên giòn.
Cơm khô cho vào chảo mỡ đang sôi, cơm bung nở trắng xóa rồi chuyển sang màu vàng ươm, sau đó vớt cơm ra một cái thau cho ráo hết mỡ. Bà bảo vẫn chưa ăn được, phải rưới thêm một lớp nước nắm đường, tỏi, ớt đã pha sẵn vào rồi đảo đều trên bếp cho lớp nước mắm quyện vào từng hạt cơm. Những hạt cơm khô cứng qua bàn tay của bà đã trở thành món ăn ngon.
Thuở bé, tôi rất thích món cơm rang của bà. Để thay đổi vị cho đỡ ngán, ngoài cơm rang với mắm ớt, bà còn rang cơm với đường ăn rất ngon. Mỗi khi ngửi thấy mùi thơm của món cơm rang, chị em chúng tôi lại chạy ù vào bếp, tíu tít vây quanh bà. Đoán biết đây là món khoái khẩu của chúng tôi, bà nhanh tay đổ cơm rang ra tô cho chúng tôi thưởng thức, bà cũng không quên để phần cho ông một ít. Chỉ có một chiếc muỗng duy nhất, mấy chị em tôi chuyền nhau ăn, dù rất đói chúng tôi vẫn nhường nhịn nhau từng hạt cơm và tuyệt nhiên không có một hạt cơm nào rơi ra ngoài.
Cơm rang mắm ớt là minh chứng cho một thuở nhỏ nghèo khó, nhưng đầy ắp tình yêu thương của ông bà. Là món ăn hoàn hảo nhất trong vô vàn những món ngon tôi đã từng nếm qua. Là món ăn đã chứa đựng những câu chuyện quá đỗi thân thương đi qua thời thơ ấu.
Cơm rang gắn với những ngày mưu sinh của ông trên chiếc xe lam một thời, luôn có trong cà mèn những ngày bà đi làm đồng. Cơm rang theo chân tôi từ lúc còn là đứa nhỏ nghịch dại, đến khi vào đại học xa nhà, tôi vẫn hay mang theo những gói cơm rang vào Sài Gòn làm quà cho tụi bạn ở ký túc xá. Đây là món ăn đậm đà hương vị quê nhà, là ký ức, là cả một bầu trời tuổi thơ!
Trung Ân
- Hình bìa: Cơm rang mắm ớt. Ảnh: T.Ân
Nguồn: Báo Quảng Ngãi điện tử
