Bánh tráng là nét đặc trưng trong văn hóa ẩm thực của người Quảng Ngãi. Từ những món phổ biến như bún bò, bún giò, cháo lòng, don đến những mâm cúng đủ đầy, lễ tiệc của người Quảng Ngãi… cũng không thể thiếu cái bánh tráng đi kèm.
Cũng từ bánh tráng, người miền Trung đã sáng tạo ra món bánh rập (bánh đập). Chỉ thuần túy với gạo và mắm nêm, món bánh rập tuy rẻ tiền nhưng ngon miệng và hấp dẫn lạ thường.
Thời sinh viên xa quê, mỗi bận về quê, đám bạn chúng tôi lại hẹn nhau ngay ở quán bánh rập trên đường Hà Huy Tập (TP. Quảng Ngãi) để ăn cho thỏa cơn thèm.
Cái quán nhỏ bình dân, chỉ có bàn ghế nhựa thấp lè tè với mấy cây mít đổ bóng mát, mà lúc nào cũng tấp nập khách trẻ. Người ăn luôn phải chờ, gọi, í ới mới được thưởng thức mấy cặp bánh rập nóng hổi, giòn rụm. Cái chờ ấy, vậy mà chẳng gây bực mình, lại tạo nên cảm giác “đã thèm” đến lạ.
Món bánh rập chỉ đơn giản kết hợp từ bánh tráng nướng và bánh ướt mới ra lò. Nhưng để có được những cặp bánh rập ngon, đòi hỏi người làm bánh phải tinh tế ở từng khâu nguyên liệu, chế biến. Trong đó, bánh tráng để làm bánh rập phải là loại bánh mỏng được nướng vàng ươm và giữ nguyên độ giòn của bánh. Còn bánh ướt sẽ được tráng phủ lên trên. Loại gạo để làm bột bánh ướt phải không quá dẻo hay quá khô, lượng nước pha vừa đủ để bánh tráng mỏng chừng nào cũng không rách vỡ.
Ăn bánh rập thú vị ở chỗ người ăn còn được xem quy trình làm bánh trước khi thưởng thức. Người tráng bánh rập đòi hỏi phải quen tay và nhanh nhẹn. Bên bếp lò cháy tí tách, phía trên là mảnh vải căng phẳng, phía dưới là nồi nước sôi đang tỏa hơi nóng hổi, người làm bánh thoăn thoắt tay, múc từng gáo bột xay trắng phau tráng lên mảnh vải. Rồi dùng gáo xoa tròn, đậy vung. Canh bánh chín, người tráng bánh sẽ dùng thanh tre gạt nhẹ tấm bánh mỏng, mềm mại phủ lên chiếc bánh tráng nướng vàng đang đợi sẵn. Một lớp dầu, một lớp hẹ trải đều và sau cùng là mấy lát hành phi rộm vàng, vậy là xong 1 cặp bánh rập hấp dẫn. Bánh rập làm tới đâu, được bưng cho khách tới đó, nóng hổi và giòn rụm.
Đồ chấm phổ biến dành cho bánh rập là mắm cái (mắm nêm) đã được pha chế. Mắm nêm đóng vai trò quan trọng quyết định độ ngon của bánh. Cũng chính vì vậy mà mỗi quán có bí quyết pha chế mắm nêm khác nhau. Thành phần chính của mắm nêm vẫn là cá cơm ủ muối, thêm ớt tỏi và thơm cắt nhỏ, cùng vài giọt chanh giấy đã ngon ngất ngây. Đập bánh rập ra từng miếng nhỏ, gồm cả bánh tráng và bánh ướt kẹp bên trong, chấm vào chén nước chấm. Cái giòn của lớp bánh bên ngoài cùng cái mềm ngọt của lớp gạo mới chín bên trong, hòa vào vị mặn và cay của mắm nêm tạo nên vị ngon khó tả. Vài lát hành phi và hẹ tạo ra cái giòn, thơm khiến món bánh rập ăn hoài không ngán.
Thưởng thức món bánh rập dân dã, bạn có thể ăn no nê mà chẳng bao nhiêu tiền. Cái ngon của món bánh rập cũng là cái ngon của bánh tráng, không cầu kỳ mà rất quen thuộc, thuần túy như chính ẩm thực của người Việt Nam.
Bài, ảnh: Hà Xuyên
- Hình bìa: Món bánh rập hấp dẫn lạ thường.
Nguồn: Báo Quảng Ngãi điện tử
