Cá la hán không còn ở thời thượng đẳng, tuy nhiên, vẫn còn là sở thích của nhiều người, những chú cá đẹp cũng đáng giá bạc triệu. Thông thường, chỉ cần khoảng 500 ngàn đồng là sở hữu được chú cá con khá đẹp. Cá la hán dễ nuôi (họ cá rô), gần gũi và thông minh, tuổi thọ kéo dài khoảng 10 năm. Do tốc độ sinh sản nhanh nên cá la hán mau rớt giá, vì vậy nếu định đầu tư cá la hán với ước mơ làm giàu cần tìm hiểu kỹ càng.
Chọn cá la hán con
Cá la hán có nhiều loại, người chơi thường chú trọng nhất là đầu cá phải có gù lớn.
Cá nhỏ rất khó nhận ra đẹp, xấu. Do vậy, với người ít kinh nghiệm thì tốt nhất là mua cá con ở thời điểm cá bằng hai ngón tay.
Nên chọn cá có thân và miệng ngắn, vây vừa phải phù hợp tuổi cá, cá đực thường có vết đen trên vây lưng, tỏ vẻ hung dữ hơn…
Cho cá ăn
Thức ăn cho cá la hán đa dạng, thường là cá con, tép, tôm, trùn chỉ, thịt bò, thức ăn khô dạng hạt đóng gói… Ngoài ra, điều này còn tùy thuộc vào “sở thích” của từng loài và cách tập cho ăn của người nuôi.
Nên tập cá ăn xen kẽ nhiều loại thức ăn để chúng thích nghi, phòng khi thiếu hoặc không mua được thức ăn “quen miệng”. Nếu cho chúng ăn thịt bò thì nên xắt vừa miệng cá và không cho ăn liên tục.
Tùy độ tuổi, tình trạng cá có thể cho ăn 2 – 3 lần/ngày.
Thấy cá bơi gần mặt nước là đói bụng.
Không cho cá ăn quá no và để thức ăn dư thừa trong hồ.
Chăm sóc cá
Cá la hán rất dữ nên không thể nuôi 2 con một hồ.
Hồ nuôi không cần để cây thủy sinh vì chúng cắn phá rất nhanh. Nhiều người để sỏi lọc nước nhưng cá không chịu để yên bao giờ.
Hồ nuôi cá la hán nhất thiết phải có bộ phận lọc nước, sục khí, khoảng từ 3 – 7 ngày thì thay nước một lần, cũng có thể thực hiện từ 2 – 4 tuần mỗi lần (phụ thuộc nhiều vào lọc nước).
Khi thay nước, bạn có thể thêm ít muối (tùy kích thước hồ) để sát trùng, nên thêm ban đầu rất ít cho cá không bị sốc, sau đó thay từ từ, từ 20 – 70%.
Sau khi thay nước, màu sắc cá bị nhạt, điều này bình thường và sau đó chúng sẽ lên màu trở lại.
Không để nước trong hồ bị dơ do cá rất nhạy cảm với môi trường, sẽ ảnh hưởng đến màu sắc của cá cũng như phát sinh bệnh.
Đặt hồ cá nơi thoáng mát (không sáng quá, không để ánh nắng chiếu vào, và cũng không quá tối), có thể đặt thêm gương soi để kích thích tính “hiếu chiến” của cá, điều này có lợi cho phát triển đầu cá.
Cá “lên đầu” và “lên màu”
Ngoài yếu tố di truyền do giống loài, tạo dáng hình xấu – đẹp từng con thì cách chăm sóc tốt (thức ăn, môi trường nước…) góp phần đáng kể để cá la hán lên đầu và lên màu.
Không phải cá la hán nào cũng có đầu gù đẹp, đều này rất hên xui khi chọn cá lúc còn nhỏ. Thường bầy cá vài trăm con, chỉ vài con cá đẹp mà thôi.
Ngoài cách chăm sóc như trên, người nuôi bố trí thêm đèn màu để góp phần kích thích cá lên màu. Cá sẽ lộng lẫy hơn khi có đèn chiếu sáng. Tốt nhất là đèn có màu hồng tím, có thể mở đèn suốt đêm hoặc tắt lúc bạn đi ngủ (mở từ 4 – 6 giờ/ngày, bắt đầu lúc 5 – 6 giờ chiều).
Ngoài ra, bạn có thể làm cho cá “sung” lên bằng cách đặt gương soi, cho ăn thêm cá xiêm mái…, và tùy vào túi tiền mua thêm thức ăn lên màu ở các tiệm bán cá. Có nhiều loại khác nhau, tuy nhiên cần tránh loại có hóa chất làm cá bị triệt sản. Nhiều người cho cá ăn thêm trùn quế sẽ lên màu rất đẹp.
Cho cá la hán đẻ
Cá la hán rất dễ sinh sản, nếu có cá trống đẹp thì có thể chọn mua cá mái để “tiếp quản” bầy cá mới.
Chọn cá mái ưng ý cho vào hồ kiếng; nên chọn loại có kích thước nhỏ hơn cá trống, tránh cá mái đánh nhau với cá trống lúc đẻ.
Đặt một tấm ngăn bằng kiếng để hạn chế chúng đánh nhau và tập làm quen nhau, đến khi cả hai nhìn nhau “âu yếm” thì lấy vách ngăn ra.
Khi chúng hợp nhau thì bắt đầu dọn ổ đẻ trứng. Đặt thêm giá thể để trứng bám vào, cá đẻ khoảng từ 1 – 3 giờ; lúc cá đẻ không nên làm động mạnh hay làm cá giật mình.
Để hạn chế cá bố mẹ ăn trứng và cá con, sau khi cá đẻ, lấy trứng bám trong giá thể ra ấp riêng trong hồ khác. Lấy nước trong ao bố mẹ hoặc nước đã xử lý tốt. Trong lúc ấp, mở sục khí (nhẹ, để xa), tắt máy lọc để cá con không bị hút vào.
Cá con mới nở từ 2 – 4 ngày thì không cần cho ăn, sau đó cho ăn bo bo hoặc ít lòng đỏ trứng gà luộc hòa với nước. Cần thay nước hàng ngày, hoặc 2 ngày 1 lần. Tiếp tục cho cá ăn bo bo, đến khoảng 10 ngày tuổi thì tập cho chúng ăn trùn chỉ.
Bạn cần lưu ý: Cá sau khi đẻ, phải tách đôi cá bố – mẹ ra. Chăm sóc tốt, cá nở đều. Nếu ổ trứng bị hư cũng đừng lo lắng, cá sẽ tiếp tục đẻ khoảng sau 1 tháng.
