Xa xứ đã lâu, nay tôi mới có dịp trở về nhà và ghé thăm chợ quê. Chợt nhìn thấy món dọc mùng muối và cá mặn ở một góc chợ, lòng tôi lại bâng khuâng nhớ về những ngày xưa cũ.
Ngày trước, ở quê hầu như nhà nào cũng có những chiếc chum đất đựng dọc mùng và cá để muối mặn. Hai món ăn này không lạ với người dân quê, bởi nó vừa dân dã vừa rất “lợi đồ ăn” như lời ngày xưa các bà, các mẹ vẫn hay nói trong các bữa cơm.
Để có món dọc mùng muối thì rất đơn giản, theo cách của má tôi học được là dọc mùng chỉ cần cắt sợi, trụng qua nước sôi rồi trộn với ít muối và cho vào chum đậy nắp kín. Sau 2 ngày, dọc mùng muối đã có thể đem ra xào với dầu phụng hoặc chấm mắm, tùy theo sở thích của từng người.
Còn món cá mặn thì đa dạng hơn, bởi cá đồng, cá biển đều có thể muối mặn, nhưng ngon nhất phải kể đến là cá chép, cá bạc má, cá chuồn. Cá sau khi bỏ ruột, rửa sạch để ráo nước. Sau đó, xát muối vào trong bụng cá lẫn bên ngoài. Rắc muối dưới đáy chum và xếp cá lên trên rồi đến những lớp muối và cứ thế tiếp nối cho đến khi hết cá. Sau cùng, chèn cây và đá lên trên mặt rồi đậy kỹ. Cá muối mặn để ăn quanh năm, nên độ mặn gắt của cá phải được ngâm vào nước muối chừng dăm ba phút, nếu không có cách dùng “mặn trị mặn” này thì khi ăn chỉ có nhăn nhó mặt mày. Cho cá vào nồi với củ nén, sả, ớt băm nhuyễn, thêm ít đường với dầu phụng rồi bắc lên bếp đun nhỏ lửa. Khi gia vị thấm đều thịt cá thì cho ít tiêu xay vào nồi rồi tắt bếp. Cá mặn kho ăn hao cơm nhất là vào những ngày tháng mùa đông se lạnh.
Nhớ lại ngày trước, dọc mùng và cá mặn đều là những món ăn mà chị em tôi hay kêu ca với má vì cứ lặp đi lặp trong mỗi bữa cơm. Ấy vậy mà, cái nồi cá mặn kho, dọc mùng xào đã nuôi lớn chúng tôi từ bao giờ.
Những năm tháng khó khăn ấy đã dần xa. Những chiếc chum đất vẫn được má cất ở góc bếp, nhưng không còn hữu dụng như xưa. Hôm nay, bắt gặp các bà, các cô ngồi bán dọc mùng, cá mặn ở góc chợ quê, tôi lại thấy hình ảnh má loay hoay muối cá, muối dọc mùng để dành cho những ngày mùa đông thuở nọ. Món ăn vị quê mặn mòi khó tả ấy lại trở thành nỗi nhớ của những kẻ xa quê.
HẢI CHÂU
- Hình bìa: Cá mặn kho, dọc mùng xào (hay còn gọi là bạc hà) ăn rất ngon cơm khi tiết trời sang đông. Ảnh: HẢI CHÂU
Nguồn: Báo Quảng Ngãi điện tử
