Cây chuối từ bao đời gắn bó với người nông dân Tiên Phước, Quảng Nam. Ở vùng quê bán sơn địa, ruộng đồng manh mún này thì chỉ có cây chuối là dễ trồng, dễ sống và mau cho thu hoạch. Và cũng chỉ có chuối mốc mà người Tiên Phước vẫn thường gọi là chuối nai, dùng làm chuối ép mới có thể cho hương vị ngọt ngào, đúng điệu.
Chuối ép là sản phẩm tinh tế của các bà các chị. Từ khâu chọn chuối cho đến việc ép, sấy… sao cho quả chuối khi ra lò có màu vàng ươm, mật chuối sóng sánh trên từng lát và nồng nàn hương vị của chuối, của lửa than. Chuối được chọn làm chuối ép phải là những buồng già đúng tầm, để cho nhiều mật.
Dụng cụ làm chuối ép cũng hết sức đơn giản, một lò đất để sấy chuối, một cái sịa, hai tấm ván mỏng đã bào nhẵn, than đen dùng làm nguyên liệu đốt lò sấy.
Chuối nguyên buồng được cắt từng nhánh ủ với lá sầu đông cho nhanh chín. Chờ cho chuối chín muồi, khi vỏ bắt đầu se se lại, lúc này vỏ chuối đã mỏng, chỉ cần bóc nhẹ, tách vỏ rồi đem sấy trên lò. Trong lúc sấy cần trở cho đều hai mặt để trái chuối bắt đủ lửa mềm ra.
Sau đó, dùng tấm ván bào nhẵn lót lá chuối vào và đặt những trái chuối vừa sấy lên trên, lót bên trên một lớp lá nữa và dùng tấm ván còn lại ép nhẹ tay cho trái chuối dẹt ra, độ dày lát chuối tầm 0,5cm là vừa. Sắp những lát chuối vừa ép lên sịa, tiếp tục sấy trên lò cho đến khi mật chuối sánh lại một màu nâu sẫm dịu dàng.
Mè được rang chín vàng thơm, chà sạch vỏ, đem rắc đều lên hai mặt của lát chuối. Những lát chuối dẻo mật nâu sẫm, thơm lừng hương mật được tô điểm lấm tấm những hạt mè trắng thật bắt mắt.
Sấy chuối tuy đơn giản nhưng cũng lắm công phu. Lửa sấy không “non” quá, mà cũng không “già” quá. Độ nóng vừa phải và đều sẽ cho trái chuối chín vàng đẹp mắt, không bị nám đen mà cũng không khô cứng, làm mất cái hương vị dẻo thơm, đậm đà.
Ngồi nhâm nhi lát chuối ép xứ Tiên, đối ẩm cùng bạn bè bên ấm chè nóng thì không còn gì thú bằng. Vị ngọt chát quyện vào hương thơm của mật chuối, chấm phá thêm mùi thơm nồng nàn của hạt mè quê, thực khách sẽ cảm nhận được hương sắc thiên nhiên, ngọt ngào, thanh tao.
Chuối ép xứ Tiên là sản phẩm sạch, an toàn kết tinh từ sự tảo tần, khéo léo của người dân quê sẽ là món quà đậm đà hương vị trung du cho những ai một lần đến với miền quê Tiên Phước.
Nguồn: Báo Quảng Nam | Kim Thiện
