Người qua đường thường nghĩ nó chỉ là một loài hoa dại vô danh, không phải ai cũng biết nó mang một cái tên thật đẹp: xuyến chi.
Con đường làng vắt mình qua cánh đồng rồi chui tọt vào len lỏi giữa những nếp nhà. Hai bên vệ đường miên man màu trắng tinh khôi như sắc áo học trò, năm cánh hoa mỏng manh ôm vào lòng hạt nắng hạ vàng mật, đài hoa như bàn tay xanh ngăn ngắt khum khum nâng niu đóa hoa nhỏ bé. Người qua đường thường nghĩ nó chỉ là một loài hoa dại vô danh, không phải ai cũng biết nó mang một cái tên thật đẹp: xuyến chi.
Trong thân cành mảnh khảnh, rẳng rớt, gầy gò của xuyến chi là sức sống kiên cường. Bên ghềnh đá, bãi cát, gò đất khô, khu đất hoang, bên đường tàu, triền đê, bờ mương, vệ đường…, dù có mưa dầm, gió bấc, khô cằn, nắng hạn xuyến chi vẫn nắm tay nhau trải thảm hoa rực rỡ.
Rồi một ngày hoa trút bỏ xiêm y, cánh trắng, nhụy vàng rụng tả tơi, trổ ra những múi gai màu xám tro tua tủa như quả cầu gai. Chúng gieo mình theo những bước chân đi lạc vào đám hoa xuyến chi để mang những hạt mầm đi về những miền đất mới.
Hoa xuyến chi – loài hoa của tuổi thơ. Lũ con trai bứt những nụ gai làm phi tiêu, hò hét đuổi bắt nhau ném dính lên quần áo. Còn bọn con gái hái đầy mũ nan chơi đồ hàng hay trổ tài cắm hoa trong những lọ kẹo C rồi trưng ở bàn học, bậu cửa sổ.
Hoa xuyến chi kết thành vòng hoa đội đầu, một thằng bé kiễng gót chân trịnh trọng đội lên đầu cô bé tóc tém cúi đầu đỏ mặt ngại ngùng trong đám cưới tuổi thơ. Đi học về cả lũ la cà mải miết chạy theo một cánh chuồn chuồn ớt, về đến nhà gấu quần dính đầy gai xuyến chi.
Giờ đây khi xa quê, xa tuổi hồn nhiên vụng dại, tôi thèm được chân trần rẽ miên man hoa xuyến chi đuổi theo cánh diều, thèm được ngồi nhặt gai xuyến chi dính đầy gấu quần, thèm mùi ngai ngái vương đầu ngón tay khi bứt hoa xuyến chi…
