Ở tuổi gần 80 nhưng thật may mắn mẹ tôi vẫn còn khỏe mạnh và tỉnh táo. Tưởng đâu cuộc sống của mẹ cứ gắn liền với quê hương miền núi xứ Thanh với ruộng đồng, làng bản…
Vậy mà, mẹ tôi đành phải rời quê hương để làm tròn trách nhiệm với những đứa con của mẹ nay đã lập nghiệp tại miền Nam xa xôi. Không muốn mẹ phải rời xa quê hương nhưng giờ tuổi mẹ đã cao. Anh em chúng tôi nói với mẹ rằng: Mẹ nên ở cùng con cháu, lỡ gió máy trở trời thì còn có các con các cháu bên cạnh.
Nghe các con nói vậy, mẹ tôi cũng chỉ gật gù và nói các con để cho mẹ một thời gian, mẹ sẽ đưa ra quyết định. Sau hai tháng, mẹ tôi gọi điện cho anh cả nói rằng: “Mẹ sẽ vào ở cùng các con!”…
Có lẽ mẹ cũng đâu muốn bỏ lại quê hương thân thích đã gắn bó gần cả cuộc đời với biết bao nhiêu kỷ niệm, ở đó cũng là nơi yên nghỉ của cha tôi mà mẹ hương khói hàng ngày. Có điều mẹ tôi muốn làm tròn trách nhiệm lần nữa để các con yên tâm với công việc gia đình. Vậy là trước khi đưa ra quyết định này thì mẹ tôi đã có một hành trình đặc biệt mà không phải ai cũng làm được ở tuổi như mẹ.
Bà cụ 80 tuổi đi học
Tập dượt những thói quen mới: Trong khoảng thời gian trước khi mẹ tôi rời quê hương thì đó cũng chính thời gian mẹ tôi đi học thực thụ.
Mẹ đến nhà cháu họ để được hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng các trang thiết bị trong nhà. Cháu họ tôi cùng làng, gần 10 năm làm ô sin ở nước ngoài nên không khó gì chuyện sinh hoạt của người thành thị, kinh tế khá giả, nhà lầu với trang thiết bị hiện đại không kém gì thành phố.
Cháu họ tôi đã hướng dẫn bà tận tình từ cái nhỏ nhất của thiết bị đến những thói quen sống ở thị thành. Nào là cách sử dụng bồn cầu, cách lau nhà, cách sử dụng các thùng rác, cách điều khiển ti vi, điều hòa, nấu cơm điện, bếp ga…rất nhiều thứ trong sinh hoạt gia đình mà mẹ tôi đã học được và sử dụng một cách thành thục.
Rồi cháu tôi còn hướng dẫn bà chuyện đi nhẹ nói khẽ ở chung cư, cách vệ sinh sao chon gọn gàng ngăn nắp, cách bảo đảm an toàn thực phẩm trong tủ lạnh và nhất là cách gọi điện khẩn cấp khi gặp phải sự cố cháy nổ hay cướp giật…
Vì mẹ tôi được học trước những thói quen này nên khi đến ở cùng chung cư với anh chị cả tôi thì mọi chuyện đều rất dễ dàng, anh chị chỉ hướng dẫn lại một lần là mẹ tôi đều có thể tự sử dụng được. Vợ chồng anh chị tôi rất yên tâm khi mẹ ở nhà một mình.
Trung tâm đoàn kết “xóm chung cư”
Mỗi lần tôi đến chung cử của anh chị cả, tôi thấy hài lòng với cuộc sống hiện tại của mẹ. Dù đã mấy chục năm với ruộng đồng nhưng mẹ là người biết tiếp thu mà không bao giờ bảo thủ hay cố chấp. Hàng xóm, nơi mẹ ở cũng gồm nhiều hộ gia đình từ Bắc tới Nam, ở nhiều vùng miền khác nhau. Kể từ khi mẹ tôi chuyển đến, mẹ tôi như kết nối được những người có tuổi để hàng ngày chia sẻ cũng như trao đổi về cách chăm sóc cho con cháu mình.
Ban đầu, mẹ cùng những người có tuổi rủ nhau cứ sáng sớm xuống tầng trệt của chung cư để tập dưỡng sinh, sau đó mẹ tôi lại có sáng kiến là rủ mấy người cao tuổi cùng tổ chức tăng gia tại một khu đất trống rộng chừng 30 mét vuông gần đó.
Vậy là mỗi buổi sáng sớm và cuối buổi chiều các mẹ lại cùng chăm sóc vườn rau với đủ chủng loại nào là rau muống, mồng tơi, rau khoai…mùa nào rau đó, quanh năm đã cung cấp đầy đủ các loại rau cho các gia đình, hầu như rất hiếm khi phải mua rau ngoài chợ. Không chỉ vậy, mẹ tôi cùng những người cao tuổi vẫn thường xuyên tụ tập để chia sẻ cuộc sống và bảo ban nhau để con cháu không phải bận tâm cho tuổi già.
Với tinh thần tuổi nào việc nấy, bên cạnh chăm sóc cho gia đình con cháu thì mẹ tôi còn hăng hái để kết nối giữa các căn hộ với nhau. Tất cả các căn hộ chung cư cùng dãy đều vui vẻ, đoàn kết, họ thương xuyên chia sẻ bảo ban nhau mà không hề có điều ra tiếng vào.
Trẻ nhỏ thì chơi với nhau thân thiết, sinh nhật con nhà ai thì cả dãy có trách nhiệm để cùng chúc mừng. Người lớn thì hàng tuần vào tối thứ 7 đều giao lưu với nhau, thi thoảng lại cùng tổ chức các chuyến du lịch. Mỗi khi nhà ai đó có việc là cả tầng đều xúm tay vào giúp sức. Còn những người già như mẹ tôi họ luôn tìm đến những thú vui trong bầu tâm sự qua các buổi tập dưỡng sinh, buổi trồng rau, sinh hoạt văn nghệ.
Kết nối giữa thành thị và nông thôn
Dù ở chung cư thành thị nhưng mẹ tôi luôn bảo ban các cháu nhỏ hãy biết trân trọng sự vất vả của người nông dân bằng các buổi trải nghiệm thực tế. Có hôm mẹ tôi rủ mấy đứa trẻ đi trồng rau và tưới nước, đứa nào đứa nấy khoái chí cứ thi thoảng lại đòi cha mẹ cho theo bà đi chăm rau.
Đối với gia đình tôi, đến hè, tết đến thì bà lại cùng các con, các cháu về quê. Nếu cha mẹ không đi được thì mấy bà cháu lại về quê vài ngày, nơi đó các cháu biết được bao nhiêu thứ mà thành thị không có được. Bà cho các cháu biết lội bùn, biết cuốc mướn, chăn dắt trâu bò… Sau chuyến về quê với bà hai đứa con anh chị cả và con tôi đứa nào đứa nấy da rám nắng đen nhẻm nhưng khỏe khoắn.
Quan trọng nhất là mẹ không để các cháu không quên nguồn cội và lấp đầy những khoảng trống trong tâm hồn bằng các trải nghiệm bổ ích. Năm nào đó không về quê đón tết được, mẹ cùng những người già trong chung cư tổ chức gói bánh chưng, bánh tét và nấu bánh tại khu đất trống bằng củi nhặt được từ các công trình xây dựng.
Xóm chung cư đón tết mà không khí cũng chẳng khác gì ở quê, có bánh chưng, bánh tét, dưa hành, có nem nướng… ai cũng cảm thấy ấm lòng.
VĂN CÔNG
(Biên Hòa, Đồng Nai)
